Για να κατανοήσουμε τον χαρακτήρα της μεταρρύθμισης πρέπει να συμφωνήσουμε στα προβλήματα που θέλουμε να λυθούν. Πρώτον, δεν υφίσταται Γ Λυκείου, παρά μόνο στα χαρτιά. Η καθημερινότητα στην Γ Λυκείου είναι παιδιά κουρασμένα και βαριεστημένα και εκπαιδευτικοί που προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή των παιδιών για να τα διδάξουν. Μάλιστα, ο θεσμός αυτός κάθε Μάρτιο καταργείται και τυπικά, αφού τα παιδιά σταματούν να πηγαίνουν σχολείο για να διαβάσουν για τις εξετάσεις. Δεύτερον, το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων δεν χωρά καμία απολύτως βελτίωση. Κάθε φουρνιά υποψηφίων κοστίζει στις οικογένειες 2 δισ. ευρώ. Υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό που με υψηλούς βαθμούς μένει εκτός πανεπιστημίων, επειδή υπάρχει κλειστός αριθμός θέσεων σε κάθε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Μάλιστα, το 75% των υποψηφίων δεν περνά στη σχολή της προτίμησής του. Συγκλονιστικός αριθμός. Τρίτον, έχει εδραιωθεί ο κερδοσκοπικός θεσμός της παραπαιδείας ως οργανικό μέρος της δημόσιας εκπαίδευσης. Τέταρτον, όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου των φοιτητών ειδικά στις φυσικομαθηματικές και πολυτεχνικές σχολές, που είθισται η ύλη να είναι επανάληψη του Λυκείου, αλλά απαιτεί μια πιο συνθετική προσέγγιση, ότι τα παιδιά δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν. Αυτό αποδεικνύει ότι οι υποψήφιοι μαθαίνουν τεχνικές για να περάσουν τις εξετάσεις και όχι γνώσεις που καλλιεργούν την κριτική σκέψη. Πέμπτον, με το απίστευτο άγχος που εμποτίζουμε στα παιδιά από την Α’ Λυκείου πολλές φορές, ισοπεδώνουμε τους χαρακτήρες νεολαίων. Με αποτέλεσμα να τους στερούμε τα χρόνια ξεγνοιασιάς που δικαιούνται και αυτό να έχει αντίκτυπο στην ενήλικη ζωή τους. Επομένως, αυτό το σύστημα που έχουμε δεν μεταρρυθμίζεται. Χρειάζεται άλλη φιλοσοφία, που να αποτρέπει αυτά τα προβλήματα. Προτείνουμε, επομένως, τη μετατροπή της Γ Λυκείου σε χρονιά-γέφυρα ανάμεσα στο σχολείο και το πανεπιστήμιο. Αυτή είναι και η δομή σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό το κάνουμε στο πλαίσιο της 14χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Σχεδιάζουμε πολύ λιγότερα μαθήματα με περισσότερες ώρες, όχι όμως για να αυξηθεί η ύλη, αλλά το αντίθετο για να υπάρχει χρόνος στην τάξη να γίνονται παρενθέσεις, να ανοίγουν συζητήσεις. Αναβαθμίζεται το απολυτήριο και το οποίο θα παίζει ρόλο για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εισάγουμε διαφορετικούς και συμπληρωματικούς τρόπους εκπαιδευτικής πράξης όπως είναι οι εργασίες. Προτείνουμε επίσης να έχουμε το σχολείο ανοιχτό, με την ευθύνη των μαθητικών κοινοτήτων, για άλλες τρεις ώρες αφού τελειώσουν τα μαθήματα. Τότε τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί θα οικειοποιηθούν το φυσικό χώρο, ώστε το σχολείο να μην είναι αποκρουστικό. Η οικειοποίηση ενός φυσικού χώρου είναι και οικειοποίηση των δραστηριοτήτων του χώρου.
Το σχέδιο για το νέο Λύκειο έχει δεχτεί κριτική, και σε ορισμένα σημεία της έντονη. Τι έχεις αποκομίσει από αυτή τη διαβούλευση;
Η κριτική έχει σχεδόν μονοπωληθεί από την ενδιάμεση εξέταση του Ιανουαρίου. Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στους παιδαγωγικούς λόγους που την προτείνουμε. Η εξέταση αυτή είναι ένας τρόπος ελέγχου της διδασκαλίας και της μάθησης, ώστε να μην είναι οι τρεις ώρες εξετάσεων του Ιουνίου αυτές που καθορίζουν τη ζωή του παιδιού. Βεβαίως, υπάρχει ο αντίλογος ότι τα παιδιά έτσι θα πηγαίνουν περισσότερες ώρες φροντιστήριο, για να προετοιμαστούν για τις εξετάσεις του Ιανουαρίου. Εμείς θέλουμε να βρούμε τρόπους όπου οι τρεις ώρες τον Ιούνιο να μην είναι τόσο καθοριστικές για μέλλον των παιδιών, για αυτό και προτείνουμε έναν τρόπο ώστε να ελέγχει κανείς τις γνώσεις του στη μέση της χρόνιας και ο βαθμός να μετράει μόνον αν βελτιώνει τον συνολικό βαθμό. Ωστόσο, σκοπός μας είναι να αλλάξει το Λύκειο και ταυτόχρονα να αλλάξει και η νοοτροπία που δίνει περισσότερη αξία στην παραπαιδεία απ΄ ότι στο δημόσιο σχολείο. Ένα δεύτερο σκέλος κριτικής είναι πως δεν θα υπάρχει δυνατότητα να υπάρχουν όλες οι ειδικότητες σε όλα τα σχολεία, ειδικά σε αυτά που βρίσκονται στην περιφέρεια. Και επομένως, δεν θα υπάρχει πρόσβαση σε όλους τους συνδυασμούς μαθημάτων για κάθε υποψήφιο. Η κριτική είναι θεμιτή, αλλά για να είναι εποικοδομητική πρέπει να υπάρχει διάθεση διαλόγου. Από όλες τις πλευρές. Όπως αποδείξαμε στο νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο και τις προτάσεις, γι’ αυτό αποσύραμε όποια διάταξη ήθελε περαιτέρω επεξεργασία ή ακόμα και ζύμωση στην κοινωνία. Επομένως, πρέπει όλα τα μέρη να ξεκινήσουμε από την παραδοχή ότι το Λύκειο χρειάζεται ανασχεδιασμό, και ύστερα να συζητήσουμε ακριβώς πώς θα γίνει αυτό. Άρα η συζήτηση να ξεκινά από το τι Λύκειο θέλουμε και ύστερα να δούμε πώς σε αυτό το Λύκειο που θα σχεδιάσουμε θα γίνονται οι εξετάσεις.
Τι έγινε στη συνάντηση με την ΟΛΜΕ;
Ζητήσαμε να εμπλακεί στη διαβούλευση του σχεδίου που προτείνουμε, με συγκεκριμένες προτάσεις και όχι επί των γενικών αρχών. Για αυτό και προτείναμε μία ομάδα εργασίας που θα συζητήσει αυτά τα ζητήματα. Πώς αλλιώς θα γίνει η διαβούλευση;
Αναφέρθηκες στο άνοιγμα των θέσεων στα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Επειδή είναι συνδεδεμένες οι σπουδές με την αγορά εργασίας, μια τέτοια κίνηση δεν μπορεί να απομυζήσει κάποιες σχολές που δεν θα έχουν επαγγελματική αποκατάσταση;
Αποδεικνύεται πως ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών δεν δηλώνει το τμήμα που θα διασφαλίσει επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά αυτή που επιθυμεί από ένα γενικότερο ενδιαφέρον για σπουδές. Για αυτό πρέπει να υπάρχει πρόσβαση σε όποια σχολή θέλει ο καθένας, με εξαίρεση μεταβατικά τις πολυτεχνικές σχολές και τις ιατρικές. Έτσι, θα αποκτήσουν πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση 12.000 επιπλέον παιδιά.
Μια ακόμα κριτική που ασκείται είναι πως το σχέδιο για το νέο Λύκειο προσανατολίζει τα παιδιά στα ΕΠΑΛ, και επομένως θα υπάρχει φυγή από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι έτσι;
Ακριβώς το αντίθετο θέλουμε να πετύχουμε, γι’ αυτό δίνεται και η δυνατότητα και στα παιδιά που τελειώνουν τα ΕΠΑΛ να έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και με τις διετής δομές που νομοθετήσαμε και οι οποίες θα εξασφαλίζουν επαγγελματικά πιστοποιητικά ευρωπαϊκών προσόντων. Και ταυτόχρονα, αναβαθμίζουμε το Λύκειο, ώστε το απολυτήριο να έχει πράγματι αντίκρισμα και να δίνει δυνατότητες από τις γνώσεις που θα παρέχει.
Το σχέδιο για το νέο Λύκειο παρουσιάστηκε, χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος με τους φορείς, αλλά και με την κοινωνία. Γιατί τόση βιάση;
Επί τριάντα, τουλάχιστον, χρόνια συζητάμε την αναβάθμιση του Λυκείου. Αυτή, όμως, δεν θα γίνει μεταφυσικά. Τώρα το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής έχει διαμορφώσει μια πρόταση. Εμείς την επεξεγαστήκαμε ακόμη περισσότερο και παρουσιάσαμε ένα σχέδιο. Και είναι ευκαιρία να συζητήσουμε επ’ αυτού. Να μάθουμε να συζητάμε και επί του συγκεκριμένου και όχι μόνον επί του γενικού.
Η αντιπολίτευση έχει περιορίσει την κριτική της στις εξετάσεις. Γιατί αυτό;
Γιατί δεν θέλουν να συζητήσουν επί της ουσίας για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δεν θέλουν να συζητήσουν για το Λύκειο, δεν θέλουν να συζητήσουν για την αναβάθμιση του απολυτηρίου. Τους συμφέρει η ιδιωτικοποίηση του δημοσίου. Επιμένω, το πρόβλημα δεν είναι οι εισαγωγικές εξετάσεις, αλλά το Λύκειο.
Γιατί οι μεταρρυθμίσεις γίνονται στο Λύκειο. Όλο το εκπαιδευτικό σύστημα δεν έχει ανάγκη να εκσυγχρονιστεί;
Είναι σωστή αυτή η θέση. Αλλά δεν πρέπει να αγνοούμε ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε κάνει ριζικές αλλαγές στο γυμνάσιο, το δημοτικό και το νηπιαγωγείο. Ήρθε η ώρα του λυκείου, ώστε να ξεκινήσει πάλι ο κύκλος. Η μεταρρύθμιση δεν μπορεί να είναι ένα καρτεσιανό σύστημα, πρέπει να είναι ζωντανή και να εξαπλώνεται σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Είναι μία διαλεκτική διαδικασία.
Για την μερική ή ολική αναπαραγωγή της είδησης από ηλεκτρονικά ή έντυπα μέσα είναι απαραίτητη η χρήση του συνδέσμου παραπομπής προς το άρθρο του panelladikes24.
Μια ακόμα κριτική που ασκείται είναι πως το σχέδιο για το νέο Λύκειο προσανατολίζει τα παιδιά στα ΕΠΑΛ, και επομένως θα υπάρχει φυγή από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι έτσι;
ΑπάντησηΔιαγραφήΑκριβώς το αντίθετο θέλουμε να πετύχουμε, γι’ αυτό δίνεται και η δυνατότητα και στα παιδιά που τελειώνουν τα ΕΠΑΛ να έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Ειμαι τρελος ή μολις αιτιολογησε την κριτικη που του ασκειται; Επισης, για να μην κρυβομαστε πισω απο το δαχτυλο μας... Τα παιδια που ειναι dropouts κατα κυριο λογο ειναι μαθητες που δεν θελουν να πανε σχολειο. Οταν καποιος δεν θελει να παει σχολειο και δεν θελει να σπουδασει, οταν τον υποχρεωσεις να το κανει θα επιλεξει ΓΕΛ ή ΕΠΑΛ; Αρα, δεν στελνει περισσοτερα παιδια στα ΕΠΑΛ εμμεσα; Ενω ταυτοχρονα χαμηλωνει το επιπεδο τους, αφου θα ενσωματωθουν παιδια που ειναι υποχρεωμενα να πανε και οχι απο επιλογη τους; Κανω λαθος; Μονο εγω το βλεπω ετσι;